Programma 9. Besturen in verandering van tijden

Voor een goed totaalbeeld hebben we een analyse gemaakt inclusief mutaties in de reserves.
We hebben een voordeel op de directe personele kosten in 2022 van € 1,7 miljoen. Hier tegenover staan hogere algemene overhead kosten (€ 80.000) en een lagere toerekening van uren aan investeringen van € 350.000 (nadeel). Per saldo een totaal voordeel van afgerond € 1,3 miljoen.
Dit voordeel wordt veroorzaakt door de volgende grote posten:
- Lagere kosten Toezicht en Handhaving: € 561.000. Dit voordeel wordt voor € 400.000 veroorzaakt door vacatureruimte (vacatures die in de loop van 2022 zijn ingevuld, zoals BIBOB, landbouwvisie/ uitvoering VAB, preventief toezichthouder). Daarnaast hebben we vanuit de septembercirculaire een bedrag van € 119.000 van het Rijk ontvangen voor de Wet kwaliteitsborging bouwen. De uitvoering hiervan schuift door naar 2023.
- Lagere kosten Vergunningverlening: € 326.000. Bij de eerste rapportage is het inhuurbudget met € 600.000 verhoogd (door stijging van het aantal bouwaanvragen en gedekt door hogere legesinkomsten). Achteraf is dit inhuurbudget beperkt nodig geweest.
- Lagere kosten Werk & Inkomen: € 466.000. Belangrijke oorzaken hiervan zijn:
o Lagere uitvoeringskosten rijksmiddelen inburgering: € 143.000. De middelen waren bedoeld voor het dekken van uitvoeringskosten voor de hogere instroom van inburgeraars en het uitvoeren van de leerbaarheidstoets. De middelen zijn niet volledig uitgegeven omdat het merendeel van de middelen pas laat (septembercirculaire 2022) zijn toegevoegd. Daarnaast voeren we de werkzaamheden voor de verhoogde taakstelling veelal in 2023 uit. Door de aanloopproblemen bij het implementeren van de nieuwe wet konden we pas verlaat de leerbaarheidstoets uitvoeren. De middelen voor inburgering willen we graag overhevelen naar 2023.
o Lagere kosten team kwaliteit en ontwikkeling: € 97.000. Oorzaak vooral door vacatureruimte (privacy officer en kwaliteitsmedewerker).
o Lagere kosten uitvoering schuldhulpverlening: € 160.000. We hebben vanuit het Rijk middelen ontvangen voor de verwachte toename van inwoners met schuldenproblematiek. De middelen hebben we in 2022 niet uitgegeven, maar willen we in 2023 graag uitgeven aan het inzetten op preventie, het verbeteren van communicatie en tijdelijke capaciteitsuitbreiding. We hebben voor deze middelen resultaatbestemming aangevraagd.
- Lagere kosten Zorg: € 427.000. Belangrijke oorzaken hiervan zijn:
o Lagere kosten regioteams (€ 157.000). Dit wordt voor ruim € 100.000 veroorzaakt doordat we de uitvoering van beschermd wonen binnen de bestaande formatie hebben uitgevoerd;
o Lagere kosten Zorg ondersteuning: € 86.000 (vacatureruimte);
o Lagere kosten uitvoering WMO (€ 107.000). We hebben de extra gelden voor het implementatiebudget voor de inkoop jeugdhulp slechts ten dele benut. Daarnaast zijn er in de begroting gelden vrijgemaakt voor een procesregisseur die we nog niet hebben kunnen inzetten. De werving kan pas in 2023 starten.
- Lagere kosten afdeling Mens en Maatschappij: € 247.000. Dit wordt vooral veroorzaakt door hogere inkomsten regionale inzet Jeugd en huishoudelijke zorg.
- Lagere kosten ICT: € 225.000. Hiervoor wordt € 156.000 veroorzaakt door uitvoeringsbudget voor de implementatie van de Wet Open Overheid (WOO). De WOO is op 1 mei 2022 in werking getreden. Voor de implementatie van de WOO is in 2022 een budget beschikbaar gesteld. Er is een budgetoverheveling ingediend om de implementatie verder in uitvoering te brengen in 2023. Het restant voordeel wordt vooral veroorzaakt door vacatureruimte.
- Lagere kosten afdeling bestuur- en advies: € 142.000. Veroorzaakt door vacatureruimte (afdelingshoofd en formatie-uitbreiding binnen inkoop);
- Lagere kosten uitvoering ICT: € 113.000. We hebben een overschot van € 180.000 op hardware. Dit komt door langzame inkrimping van eigen rekencentrum door cloudtransitie. Hierdoor ontstaan communicerende vaten tussen hardware on-premise en software als SaaS oplossing in de cloud. Hiertegenover zien we de kosten van software licenties en onderhoud stijgen.

Naast deze voordelen hebben we aantal nadelen, zoals:
- Hogere kosten Ruimtelijke Ontwikkeling: € 203.000. We hebben hogere kosten vooral door inhuur voor diverse projecten.
- Hogere kosten vastgoed: € 454.000. We hebben hogere kosten door inhuur en door een lagere doorbelasting naar projecten van het grondbedrijf.
- Hogere kosten Personeel en Organisatie: € 317.000 door extra inhuurkosten. De inhuur is vooral ingezet voor wegwerken achterstanden in de administratie, P&O advies en de invulling van de functie van recruiter. Ook hebben we extra ingehuurd voor projecten invoering nieuw functiewaarderingssysteem en kernregistratie personeel.
- Hogere kosten uitvoering P&O: € 193.000. Deze hogere kosten komen vooral door gratificaties (vooral ambtsjubilea), hogere kosten voor opleidingen, extra kosten voor arbeidsmarktcommunicatie en kosten arbo en ziekteverzuim.
- Lagere activering uren investeringskredieten: € 351.000. Door vertraging van de uitvoering van investeringskredieten hebben we in 2022 niet € 1,1 miljoen aan uren geactiveerd op reguliere investeringen, maar een bedrag van € 749.000. Dit betekent een nadeel voor de exploitatie van € 351.000.

Voor de omgevingswet hebben we € 103.000 minder geld gehaald uit de reserve ICT. Doordat er nog veel onduidelijkheid is en leveranciers en gemeentes nog niet klaar zijn met de voorbereidingen, is het verkregen budget nog niet geheel uitgegeven. Leveranciers zullen in 2023 met oplossingen komen en dan de kosten pas in rekening brengen. Daarnaast hebben we minder geld uit de reserve ICT gehaald voor informatieveiligheid (€ 52.000), ontwikkeltraject ICT (€ 125.000), cloud strategie (€ 55.000), projectleider digitalisering post (€ 51.000) en voor de proeftuin Office 365 (€ 45.000).

Voor het versterken van de gemeentelijke dienstverlening (rijksgelden n.a.v. kindertoeslagaffaire) hebben we € 300.000 begroot op het gebied van vakmanschapsontwikkeling en rechtsbescherming. Het budget hebben we nauwelijks uitgegeven omdat we voor de uitvoering extra menskracht nodig hebben. Hierdoor heeft de besteding van de middelen zowel voor personeel als voor de uitvoering enige vertraging opgelopen. Dit geld hebben we dan ook niet onttrokken uit de reserve “versterken gemeentelijke dienstverlening”.

We hebben per saldo een voordeel van € 127.000. Dit komt doordat er meer reisdocumenten zijn verstrekt dan geraamd (€ 110.000). Daarnaast zien we een nadeel van de inkomsten bij burgerlijke stand (huwelijken) en een stijging van de inkomsten voor naturalisaties.

De kosten zijn per saldo € 558.000 hoger dan begroot. Dit komt vooral door noodzakelijke bijstorting in de voorziening pensioenen wethouders. De bijstorting van € 500.000 is gebaseerd op nieuw geactualiseerde berekeningen. Deze hoge bijstorting is een gevolg van indexering van de pensioenen. In 2022 zijn deze beperkt verhoogd maar per 1 januari 2023 met 11,96%. Het overige verschil komt door diverse kleinere kostenstijgingen.