Balans en toelichting

De boekwaarde van de immateriële vaste activa en het verloop ervan worden in de volgende tabel weergegeven.

De kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een actief hebben betrekking op projecten die op termijn kunnen leiden tot een grondexploitatie. De kosten die hier geactiveerd zijn, zijn voorbereidingskosten we die in de grondexploitatie kunnen inbrengen op het moment dat hier grondexploitatieprojecten voor geopend worden. Dit betreft de volgende projecten: herontwikkeling van het sportvereniging terrein in Macharen,Klein Amsteleind, Groot Amsteleind, het v.m. belastingkantoor, het Hooghuis in Ravenstein, het Stationskwartier in Ravenstein, Vidi Reo en gebiedsontwikkeling Raadhuislaan Zuid. In 2022 is het project Marsna Casella gestart.
Voor de gehele post hebben we een voorziening gevormd om het risico op afwaardering van deze post af te dekken in het geval dat projecten uiteindelijk niet door zullen gaan (als grondexploitatie).
De investering in 2022 van per saldo € 2.312.000 betreft voorbereidingskosten met betrekking tot de hiervoor genoemde projecten, waaronder uren en plankosten voor het grootste deel op Klein Amsteleind (€ 936.000) en Groot Amsteleind (€ 566.000).
De desinvestering van € 372.000 betreft de projecten Centrum V&D-locatie (€ 308.000) en Schaepskooi (€ 64.000), dit zijn projecten die in 2022 zijn afgesloten omdat zij geen grondexploitatie worden. Daarnaast is er een afwaardering gedaan op het project v.m. Belastingkantoor van € 175.000. Dit betreft kosten ouder dan 5 jaar en kosten die niet ingebracht zouden kunnen worden als dit project een grondexploitatie wordt.
Alle afboekingen zijn onttrokken uit de gevormde voorziening.

De bijdragen aan activa in eigendom van derden betreft een investering uit 2017 en 2018 in de renovatie van de kleedaccommodatie van hockeyclub MHC en de realisatie van het clubgebouw van SV TOP Oss. De boekwaarde van beide clubgebouwen bedraagt per 31 december 2022 € 824.500.
Daarnaast bevat deze post een bijdrage uit 2013 in het clubgebouw van scouting Berghem. Per 31 december 2022 resteert een boekwaarde van € 317.000. Er zijn in 2022 geen nieuwe bijdragen verstrekt.

- Gronden uitgegeven in erfpacht

Het volgende overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de gronden uitgegeven in erfpacht weer.

Er is voor een bedrag van € 1.941.000 aan eeuwigdurende erfpachtgronden ten behoeve van woningbouw uitgegeven en hierop is voor € 185.000 verkocht. Aan de industrie is er voor € 207.000 aan nieuwe erfpachtgronden uitgegeven en voor € 607.000 verkocht.

- Overige investeringen met economisch nut

De boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut en het verloop ervan worden in de volgende tabel weergegeven.

In de beginbalans heeft een herrubricering plaatsgevonden van € 993.000 naar gronden en terreinen. Deze correctie is naar voren gekomen bij het opschonen van de activa administratie, dit betreft de gronden die oorspronkelijk onder de gebouwen of de overige materiële vaste activa waren gerubriceerd.

De voorziening van € 2.102.000 bestaat uit twee onderdelen. In 2020 is € 1.726.000 voorzien vanwege de bijzondere waardevermindering van het Hooghuis Ravenstein. Dit gebouw staat leeg en wordt ingebracht in de grondexploitatie zodra deze wordt vastgesteld. Dat is in 2022 nog niet gebeurd, dus de voorziening is blijven staan. Verder is er in 2021 is een storting in de voorziening gedaan van € 376.600 vanwege een afwaardering op de strategische aankoop van gronden in Ravenstein. Deze gronden worden ingebracht in een nog vast te stellen grondexploitatie, op grond van BBV hebben we een afwaardering via deze voorziening gedaan op basis van de marktwaarde bij huidige bestemming.

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in het volgende overzicht vermeld. Dit betreft investeringen waarop in 2022 uitgaven groter dan € 100.000 zijn gedaan. Met ingang van 2022 hebben we zoals BBV voorschrijft ook uren toegerekend aan vastgoed investeringsprojecten, deze kosten zijn onderdeel van onderstaande bedragen. In 2022 voor een bedrag van € 133.800

De desinvestering van betreft voor € 506.000 verminderingen op beheergronden. Dit betreft voor het grootste deel (€ 454.000) gronden die zijn ingebracht in de grondexploitatie. De afwaardering van € 404.000 betreft met name de afboeking van de boekwaarde van de Korenaer voor € 252.000 en het Voormalig gemeentehuis Geffen voor € 152.000.

- Investeringen met economisch nut, waarvoor heffing geheven kan worden

Het volgende overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van investeringen met een economisch nut, waarvoor een heffing geheven kan worden.

Bedragen die via het riooltarief gespaard zijn voor vervanging zitten in een voorziening. Deze voorziening wordt, voor zover die toereikend is, gebruikt om investeringen in riolering af te boeken. Per 31 december 2022 is er nog € 20.811.000 beschikbaar in de voorziening om toekomstige investeringen in riolering mee te financieren.

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut en het verloop ervan worden in de volgende tabel weergegeven.                                                                                                                                  

In de boekwaarde per 1 januari is € 6.000 verschoven voor een project dat voorgaand jaar in de verkeerde regel was meegeteld.
De investeringen van vóór 2017 met een maatschappelijk nut hebben betrekking op de activering van een gedeelte van de N329.
Op grond van het BBV is het met ingang van 1 januari 2017 verplicht om investeringen met maatschappelijk nut te activeren en hierover af te schrijven. Dit zijn investeringen in grond-, weg- en waterbouwkundige werken die we uitvoeren vanuit het IUP. We hebben de projecten opgesplitst in onderhoud en vervanging. De onderhoudskosten komen ten laste van de exploitatie. De vervangingscomponent is een investering met maatschappelijk nut, in 2022 totaal voor € 3.552.000. Met ingang van 2022 zijn we gestart met het toerekenen van uren aan deze investeringen zoals het BBV dat voorschrijft, deze zijn onderdeel van de investering voor € 615.500

- Deelnemingen

- Woningbouwcorporaties

- Deelnemingen

Dit jaar is een leningsovereenkomst gesloten met Pivot Park Vastgoed B.V. voor de financiering van nieuwbouw met de naam "Grizzly" op Pivot Park. De lening is achtergesteld en wordt verstrekt naarmate de nieuwbouw vordert. We hebben een bedrag van € 1.551.000 ter beschikking gesteld. Daarbij zijn zekerheden overeengekomen, waaronder recht van hypotheek, recht van pand, negative pledge, pari passu en negatieve vervreemdingsverklaring.

De overige langlopende leningen met een waarde > € 50.000 per 31-12-2022  bestaan uit de volgende leningen:                                                                                                                              

De investeringen hebben voornamelijk betrekking op de duurzaamheidsleningen (€ 2.309.000), de nieuw verstrekte lening aan Wachtmeesters (€ 2.100.000) en leningen zonnepanelen binnen het project Zon op je dak (€ 494.000).
De aflossingen hebben voornamelijk betrekking op de startersleningen (€ 1.069.000), hypotheken gemeentelijk personeel (€ 907.000) en de gehele aflossing van de lening Bioconnection (€ 361.000).

Er is een voorziening getroffen van € 1.300.000 voor de lening aan Wachtmeester vanwege het risico dat deze lening in de toekomst niet terugbetaald kan worden. Naast deze voorziening hebben we ook een risicoreserve gevormd van € 800.000 waarmee we het gehele risico afdekken.

We hebben geen overige uitzettingen met rentetypische looptijd langer dan één jaar.

De in de balans opgenomen voorraden worden naar de volgende categorieën uitgesplitst:   

Op basis van Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is het verplicht om de grondexploitaties elk jaar te actualiseren. Binnen onze gemeente doen we dit tweemaal per jaar, namelijk bij de Programmabegroting via het najaarsbericht grondbedrijf en bij de jaarrekening via het Meerjarenprogramma  Grondbedrijf (MPG).

Omdat de balanswaarde niet negatief mag zijn, is de voorziening in het boekwerk gesplitst. Een bedrag van € 4.881.000 is onder de voorzieningen gepresenteerd.

De vermeerderingen van de onderhanden werken bestaan uit € 1.777.000 aan winstnemingen o.a. € 427.000 Piekenhoef, € 1.012.000 Oijense Zij, € 841.000 Vorstengrafdonk en € 346.000 Elzeneindlocatie Slowcare waarbij ook een aantal eerder genomen winsten negatief zijn bijgesteld met name € 566.000 Wilgendaal en 248.000 Liesdaal. Verder bestaat de vermeerdering voor € 6.994.000 uit diverse kosten (o.a. plankosten, verwervingen, saneringen, bouw- en woonrijpmaken). De verminderingen van € 13.404.000 betreft met name verkoopopbrengsten van verkochte gronden voor € 11.024.000. Daarnaast zijn 3 verlieslatende projecten in 2022 definitief afgesloten met een totaal verlies van € 2.380.000 namelijk Schelvisakker € 1.803.000, Binnenhaven Elzenburg € 568.000 en Weverstraat Geffen voor € 8.600.
De voorziening te verwachten exploitatieverliezen is gevormd voor de verliesgevende exploitaties. Bij afsluiting van deze grondcomplexen compenseren we dat het verlies met deze voorziening. Het verlies van € 2.380.000 voor de afgesloten projecten is als vermindering op deze voorziening verwerkt. Het overige deel van de verlaging van de voorziening via de verminderingen bestaat uit een positieve bijstelling voor het projecten centrumplan Berghem waarvoor het verwachte verlies € 251.000 lager uit zal vallen ten opzicht van de vorige ramingen, verder is ook het project Soos 66 met een winst afgesloten waarvoor het in de voorziening opgebouwde bedrag van € 145.000 is vrijgevallen. De toename van de voorziening te verwachten exploitatieverliezen met € 2.986.000 betreft het aanvullen van de voorziening vanwege negatieve bijstellingen voor een aantal projecten. De grootste bij de complexen, Talentencampus, Walkwartier, gebiedsontwikkeling winkelcentrum de Ruwaart, Kapelaan Nausstraat, Centrumplan Lith en Koornstraat Begijnenstraat.

Dit is als volgt te specificeren:

De volgende grondexploitatiecomplexen hebben per 31 december 2022 een boekwaarde van groter dan een miljoen euro (positief of negatief):

• Horzak-Noord                € 1.206.093 -/-
• Oijense Zij                     € 9.801.319 -/-  
• Lith Oost         € 1.360.661 -/-
• Heesterseweg Geffen      € 1.569.890
• Uitbreiding ’t Veld Geffen   € 3.547.633
• Vorstengrafdonk           € 4.334.525
• Wal Kwartier                 € 13.101.216
• Kapelaan Nausstraat            € 1.295.614
• Centrumplan Berghem    € 2.710.586 -/-

De nog te maken kosten binnen de huidige bouwgrondexploitaties schatten we op € 40.236.000 en de nog te verwachten opbrengsten op € 48.718.000. Op grond hiervan verwachten we uiteindelijk een positief eindresultaat van circa € 13.363.000. Voor het opstellen van deze prognose hebben we alle grondexploitaties geactualiseerd. Bij deze actualisatie zijn de gerealiseerde kosten en opbrengsten in 2022 verwerkt in de boekwaarde. Vervolgens hebben we de begroting van kosten en opbrengsten geactualiseerd, geraamd per prijspeil 1 januari 2023 en opnieuw gefaseerd op basis van de beste inschatting. Aangezien de projecten lagere tijd lopen, zijn bedragen onderhevig aan prijsontwikkelingen. In de grondexploitatie houden we rekening met deze prijsontwikkelingen door het indexeren van de verwachte kosten en opbrengsten. Als er specifieke prijsafspraken zijn gemaakt voor het uitvoeren van werkzaamheden of de verkoop van gronden dan kan worden afgeweken van de algemene parameters en rekenen we met de overeengekomen prijzen met eventuele bijbehorende indexering. Onderstaande tabel geeft aan welke parameters we hanteren. In het Meerjarenprogramma Grondbedrijf (MPG) 2023-2026 is hier een uitgebreidere toelichting over opgenomen.

De waardering van de bouwgronden in exploitatie (BIE) is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2023 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses. Het betreft een inschatting van begin 2023 die omgeven is door de nodige risico's, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan in de toekomst - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening te verwachten exploitatieverliezen. Dit geldt ook voor de realisatie van de (gehanteerde) verkoopprijzen. Dit zal dan ook impact hebben op de (benodigde) hoogte van de ABR.

Om dit risico in kaart te brengen hebben we twee scenario’s doorgerekend. Een basisscenario en een worst case scenario. Het negatieve effect op het eindresultaat voor beide scenario’s is in onderstaande tabel opgenomen. Hierbij merken we op dat deze scenario’s ook alleen betrekking hebben op de nu lopende grondexploitaties. Nog te openen grondexploitaties (nu nog projecten in voorbereiding onder de IMVA) maken geen onderdeel uit van deze doorrekening.

De scenario’s zijn doorgerekend over 10 jaar, de uitgangspunten voor deze scenario’s zijn de volgende:

In de praktijk zullen deze scenario’s zich niet één op één afzonderlijk van elkaar voordoen. Daarnaast spelen er projectspecifieke risico’s die ook van invloed kunnen zijn en lopen we bij projecten die tegen het eind van hun looptijd zitten minder risico dan projecten die zich nog in de beginfase bevinden. Voor de benodigde weerstandscapaciteit die we nodig hebben om risico’s binnen de grondexploitatie te kunnen opvangen maken we een montecarlo analyse. Hierbij zijn de factoren van deze scenario’s en de projectspecifieke risico’s gezamenlijk gewogen doorgerekend. Op basis hiervan bepalen we wat de minimale omvang van de ABR dient te zijn.

Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties verwijzen we naar de paragraaf grondbeleid in deze jaarrekening en het Meerjarenprogramma Grondbedrijf (MPG) 2023-2026 dat een uitgebreide verantwoording geeft over de ontwikkelingen en de risico’s en onzekerheden in de grondexploitatie in 2022.

De vorderingen op openbare lichamen bestaan voornamelijk uit de volgende vorderingen:

Dit zijn allemaal recente vorderingen. Een voorziening voor oninbaar wordt niet noodzakelijk geacht.

In december 2013 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel verplicht schatkistbankieren aangenomen. De wet is vervolgens op 14 december 2013 ingegaan. De Staat en de gemeente Oss hebben vrijwel gelijktijdig een rekening-courant-overeenkomst afgesloten en een werkrekening voor schatkistbankieren geopend. Om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen is een drempelbedrag ingesteld dat buiten de schatkist gehouden mag worden. Het drempelbedrag is 2% van het begrotingstotaal € 6.769.000

Het bedrag dat per 31 december op deze rekening openstaat is hoog omdat we aan het eind van het jaar nog een aantal grote bedragen hebben ontvangen onder andere voor de algemene uitkering. Daarnaast zijn de geplande investeringen in 2022 voor een groot deel vertraagd waardoor we ook nog geen grote betalingen op deze projecten hebben hoeven doen.

We rapporteren elk kwartaal over het drempelbedrag en het gebruik daarvan. Deze rapportageverplichting biedt inzicht in de wijze waarop het drempelbedrag is benut. In de volgende tabel is een samenvattend overzicht opgenomen. Daaruit blijkt dat we het jaar 2022 geheel binnen het limiet zijn gebleven.

We hebben aan het SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) gelden voor startersleningen en leningen duurzaamheid verstrekt. Het saldo per 31 december 2022 van € 7.020.000 dat aan het SVn is verstrekt maar nog niet is ingezet is in deze rubriek opgenomen.

De overige vorderingen kunnen als volgt worden onderverdeeld:

De voorziening voor oninbaar is statisch bepaald.

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

De post overlopende activa kan als volgt gespecificeerd worden:

1. Nog te ontvangen bedragen

De nog te ontvangen bedragen bestaan uit:

2. Nog te ontvangen bedragen van het Rijk

In de volgende tabel wordt een verloopoverzicht van de nog te ontvangen bedragen van het Rijk gegeven.                                     

3. Nog te ontvangen bijdragen van overige overheid

In de volgende tabel wordt een verloopoverzicht van de nog te ontvangen bijdragen van overige overheid gegeven.

                             bedragen x € 1.000

4. Vooruitbetaalde bedragen

De vooruitbetaalde bedragen bevatten de volgende posten:

Het verloop van de algemene reserve is als volgt:

- Algemene vrije reserve

Het beginsaldo van € 24.584.000 uit 2021 is verhoogd met de saldobestemming vanuit de jaarrekening 2021. Dit was een bedrag van € 7.748.000.
De onttrekking van € 401.000 bestaat uit:
-   Transformatieagenda Jeugdhulp: € 301.000
-   Proeftuin Ruwaard: € 100.000

- Algemene reserve risico's grondbedrijf

De stortingen bestaan voornamelijk uit de tussentijdse winstnemingen uit de grondexploitaties (€ 2.700.000). De grootste winsten hebben betrekking op woningbouw vanuit Piekenhoef in Berghem (€ 400.000) en Oijense Zij Noord (€ 1.000.000) en bedrijventerrein Vorstengrafdonk (€ 800.000) en het project Elzeneind Slowcare (€ 300.000). In 2021 zijn daarnaast nog stortingen gedaan in verband met boekwinst op de verkoop van panden en beheersgronden (€ 127.000), de verkoop van het voormalig gemeentehuis Geffen (€ 290.000) en een bijdrage vanuit de reserve investeringsfonds Stadshart voor investeringen in infrastructuur in het Walkwartier (€ 288.000).

De onttrekking in 2022 bestaat voor € 18.200.000 uit afroming van de ABR zoals bij het vaststellen van de programmabegroting 2022-2026 besloten. Deze afroming bestaat uit:

• € 10 miljoen ten behoeve van nieuwe reserve binnenstedelijke transformatie;
• € 5,1 miljoen voor reserve strategische aankopen;
• € 3,1 miljoen reserve bovenwijkse voorzieningen.

In 2021 hebben we per saldo € 2,0 miljoen uit de ABR onttrokken t.b.v. de voorziening te verwachten exploitatieverliezen. Dit in verband met (gewijzigde) verliesberekeningen binnen de grondexploitaties.
Op basis van vastgestelde nota kostenverhaal is er vanuit de grondexploitaties € 0,8 miljoen toegevoegd aan de reserves bovenwijkse en bovenwijkse netwerkvoorzieningen.
Verder is er voor € 0,9 miljoen aan winstnemingen in de voorbije jaren teruggedraaid.
Daarnaast is er € 0,053 onttrokken met betrekking tot Taskforce versnelling woningbouw en € 0,147 voor rentekosten aankoop grond 't Brand (Klein Amsteleind).

Daarnaast is een onttrekking gedaan van € 2,3 miljoen gedaan om de van de voorziening immateriële vaste activa aan te vullen. Met deze voorziening dekken we de boekwaarde onder de IMVA van die projecten af.    

De staat van reserves en voorzieningen, die in het bijlagen-boek is opgenomen, bevat een uitgebreide toelichting per bestemmingsreserve. Hierna wordt daarom volstaan met een geaggregeerde weergave van de bestemmingsreserves.
Het verloop van de bestemmingsreserves is als volgt:

Reserves ter dekking van afschrijvingslasten/dekking algemene dienst

- Dekking algemene dienst
Deze bestemmingsreserves zijn gevormd als dekkingsmiddel van de algemene dienst.
De reserves zijn (bedragen x € 1.000):

• Afloop gaswinstuitkering Maaslandgas         11.605
• Reserve deposito BNG/opheffing BNG                 757
• Gemeentehuis                    9.275

Uit de reserve Afloop gaswinstuitkering Maaslandgas is een bedrag van € 1.699.000 onttrokken ten gunste van de reguliere begroting. Dit bedrag wordt jaarlijks afgebouwd met € 110.000.
Uit de reserve deposito BNG/opheffing BNG is een bedrag van € 208.000 onttrokken ten gunste van de reguliere begroting. Deze onttrekking wordt eveneens jaarlijks verlaagd met € 28.000.
In de beginbalans heeft er een herrubricering plaatsgevonden op de investering van het gemeentehuis. Deze stond voorheen gelabeld onder Afdekking afschrijvingslasten.

- Afdekking afschrijvingslasten

Deze bestemmingsreserves zijn gevormd om de kapitaallasten van (een deel) de investeringen in diverse gebouwen, accommodaties e.d. af te dekken. De grootste reserves met een saldo > € 500.000 zijn (bedragen x € 1.000):

-   Brede school centrum Lith            2.822
-   Openbare ruimte centrum            1.710
-   Kapitaallasten bomen                 994
-   Kleedaccommodatie Amstelhoef                 834
-   Bouwkundige aanpassingen MJC/ Stadsarchief        823
-   Parkeergarage                 775
-   Nieuwbouw school Geffen                 710
-   Projecten VRI                 698
-   De Bolster Horizonschool                 698
-   Kunstgrasveld Talentencampus              598

Onttrekkingen aan deze reserves dienen voor de dekking van kapitaallasten. Stortingen hebben betrekking op te dekken kapitaallasten van in 2022 nieuw uitgevoerde investeringen.

Er is dit jaar € 500.000 gestort in de reserve openbare ruimte centrum en € 330.000 gestort in de reserve kapitaallasten bomen.

Overige bestemmingsreserves

- Budgetoverhevelingen

Het beginsaldo van € 74.000 uit 2021 is verhoogd met de saldobestemming vanuit de jaarrekening 2021, dit was een bedrag van € 6.117.000. Vervolgens zijn de budgetoverhevelingen vanuit 2021 teruggeboekt naar de desbetreffende activiteiten (€ 6.087.000), het bedrag van € 104.000 dat nog open blijft staan zijn budgetten die doorschuiven naar 2023.   

- IUP

In het verleden tot en met 2016 was deze reserve bedoeld voor de afdekking van investeringen in de openbare ruimte. We gebruikten de reserve toen voor het (nog) niet uitgevoerde deel van het Intergraal Uitvoeringsprogramma (IUP).
Vanaf 2017 gebruiken we deze reserve alleen nog maar voor groot onderhoud vanuit het IUP dat in het geplande jaar niet uitgevoerd is.
Investeringen moeten we voortaan activeren. De storting (€ 2.837.000) betreft restant budgetten van doorgeschoven projecten. De onttrekking (€ 397.000) betreft projecten uit voorgaande jaren die in 2022 uitgevoerd zijn.

- Subsidies/rijksuitkeringen

Deze reserve is gevormd vanuit in het verleden verkregen middelen van het Rijk en de provincie zonder specifiek oormerk c.q. verplicht bestedingsdoel. Deze reserve is gelijk gebleven ten opzichte van vorig jaar.
De reserve is (bedragen x € 1.000):

• Quick wins binnenhavens                 3.756

- Bedrijfsvoering

Deze reserves dienen ter dekking van vervangingsinvesteringen op bedrijfsvoeringsterrein, frictiekosten en egalisatie van financiële schommelingen. De reserves zijn (bedragen x € 1.000):

• Organisastie-ontwikkelingen            2.929
• Egalisatie renteomslag                              1.950
• Egalisatie rioolbeheer               1.017
• Egalisatie automatisering                  642

De storting (€ 380.000) in de reserve organisatie-ontwikkeling (voorheen doelmatigheid) is bestemd voor de digitalisering sociaal domein.
De onttrekkingen (€ 233.000) hierop zit voornamelijk op het generatiepact.
De overige stortingen en onttrekkingen op rioolbeheer en automatisering zijn saldi van beschikbare budgetten en uitgevoerde investeringen.

- Grondbedrijf

De reserves zijn gevormd voor de afdekking van risico’s binnen de grondexploitatie.
Het gaat om de reserves (bedragen x € 1.000):
-   Strategische aankopen                5.707
-   Heesch- West               1.734

De storting (€ 5.100.000) in de reserve strategische aankopen is vastgesteld in de programmabegroting 2022 vanuit afroming ABR. Deze reserve is gevormd om de komende jaren meer woningen te realiseren en daar is een actief grondbeleid bij nodig.

- Openbare ruimte incl. egalisatiekarakter

Het doel van deze reserves is voornamelijk het opvangen van schommelingen in de kosten en opbrengsten in bepaalde exploitaties. De grootste reserve is (bedragen x € 1.000):

• Afvalstoffenheffing               2.406               
• Parkeren                    675

Op beide reserves is in 2022 een onttrekking gedaan. Op de reserve afvalstoffenheffing een bedrag van  € 200.000.
De reserve parkeren heeft een onttrekking van € 103.000.

Overig

Hieronder vallen diverse overige bestemmingsreserves met uiteenlopende doeleinden. De grootste overige bestemmingsreserves met een saldo > € 1.000.000 zijn (bedragen x € 1.000):

• Beschermd Wonen                  22.977
• Mobiliteit                  11.039
• Binnenstedelijke transformaties               10.000
• Walkwartier en omgeving                  6.798
• Opvang vluchtelingen                  5.379
• Verduurzaming maatschappelijk vastgoed         3.829
• Stadshart Oss                  3.816
• Baggeren haven                  3.814
• Bovenwijkse voorzieningen               3.508
• Intergraal Voorzieningenbeleid               3.058
• Participatiebevordering                  2.648
• Koplopersproject Lith- Ravenstein               1.800
• Omgevingswet                  1.716
• Duurzaamheid                  1.526

-     Groenfonds landelijk gebied                 1.347

De diverse stortingen en onttrekkingen hangen direct samen met de doelstellingen van de reserves.

Deze voorzieningen zijn gevormd voor het afdekken van specifieke (risico’s inzake) verplichtingen en verliezen. Het gaat voornamelijk om de volgende voorzieningen met een saldo > 150.000
(bedragen x € 1.000):
-   Voorziening wethouderspensioenen               7.332
-   Voorziening wachtgeld wethouders               275

 
De storting van € 2.196.859 betreft voornamelijk (bedragen x € 1.000):

• Voorziening wethouderspensioenen          1.677
• Wachtgeld wethouders               386

De onttrekking van € 13.481.811 betreft met name: (bedragen x € 1.000):
-   Voorziening Heesch- West         13.122
-   Voorziening wethouderspensioenen           151

De voorziening Heesch-West is opgeheven. In april 2022 zijn de gronden vanuit de grondgebiedgemeenten, de historische kosten en de verliesvoorziening van de drie deelnemende gemeenten overgedragen aan de GR Heesch West.

De storting van € 1.677.000 in de voorziening wethouders en wethouders-weduwen pensioenen bestaat uit een storting van € 1 miljoen vanwege waardeoverdracht van twee nieuwe wethouders in 2022 en € 0,7 miljoen om de voorziening aan te laten sluiten op de geactualiseerde pensioenberekeningen. De onttrekking van € 151.000 in 2022 heeft betrekking op tien oud wethouders die pensioen genieten en die niet via de reguliere exploitatie worden verantwoord.

De onttrekking van € 118.000 heeft betrekking op wachtgeld 2022 die voormalige wethouders hebben ontvangen. We hebben een extra storting van € 386.000 moeten doen vanwege nieuwe wachtgeldverplichtingen voor twee wethouders uit het vorige college.

Via een presentatiecorrectie van € 4.881.000 is het restant van de voorziening exploitatieverliezen verantwoord. Deze voorziening hoort bij de voorraad (grondexploitatie). Omdat de boekwaarde van de voorraad niet negatief gepresenteerd mag worden, is het restant voor de voorziening hier opgenomen. De totale voorziening voor exploitatieverliezen bedraagt € 19.169.000

Doelstelling van deze voorzieningen is het egaliseren van onderhoudskosten, ofwel het realiseren van een gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. De grootste voorzieningen met een saldo > 500.000 zijn (bedragen x € 1.000):
-   Onderhoud sporthallen en gebouwen         1.659
-   Onderhoud gemeentehuis               1.214
-   Onderhoud haven, bruggen en sluizen           973
-   Onderhoud sociaal- culturele accommodaties        644
-   Afkoopsommen gemeentelijke begraafplaats        597
-   Cultuur technisch onderhoud sportterreinen        514      

Stortingen zijn gebaseerd op de actuele onderhoudsplannen. De onttrekkingen uit deze voorzieningen betreffen  werkzaamheden die in 2022 voor betreffende accommodaties zijn uitgevoerd.

Na doorrekening van de onderhoudsplannen in 2021 is gebleken dat diverse onderhoudsvoorzieningen in totaal  € 4,7 miljoen te hoog zijn gewaardeerd. De gemeenteraad heeft besloten dit bedrag uit de voorzieningen vrij te laten vallen en dit in reserves te storten voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed (€ 3,8 miljoen) en aanpassingen in het gemeentehuis (€ 0,9 miljoen).

Dit zijn voorzieningen met een specifiek en voorgeschreven bestedingsdoel zoals Legaat Isaac Hartog, Legaat van Cooth en een voorziening die gevormd is voor de sanering van een beperkte verontreiniging in de van MSD aangekochte grond.

Dit betreft de voorziening egalisatie rioolbeheer. Deze voorziening is opgebouwd vanuit stortingen uit de rioolheffingen en wordt, voor zover die toereikend is, gebruikt om investeringen in riolering af te boeken.

De totale rentelast in 2022 van de vaste schulden is € 1.607.424.

De post overige schulden bestaat uit de volgende posten:

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

1. Nog te betalen bedragen

De nog te betalen bedragen zijn als volgt te specificeren:

2. Vooruitontvangen bedragen

De vooruitontvangen bedragen zijn als volgt te specificeren:

3. Vooruitontvangen bedragen van het Rijk

De vooruitontvangen bedragen van het Rijk zijn als volgt te specificeren:

bedragen x € 1.000

5. Vooruitontvangen bedragen van overige overheid

De vooruitontvangen bedragen van overige overheid zijn als volgt te specificeren:

bedragen x € 1.000

6. Overige posten

De overige overlopende passiva bestaat voornamelijk uit tegoeden vanuit Schuldhulpverlening (SHV) € 1.731.000. Deze post is hoger dan vorig jaar (€ 856.000) dit komt door een sterke toename van het aantal mensen die we in schuldhulpverlening begeleiden en vanwege de leefgelden aan Oekraïense vluchtelingen die we vanaf 2022 ook via dit systeem uitbetalen.

4. Waarborgen en garanties

Er zijn in 2022 geen betalingen verricht in het kader van de borg-/garantstellingen.

Per 31 december 2022 is voor de volgende restantleningen borgstelling verleend:

We zijn voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële rechten en verplichtingen.

Verplichtingen

Per 31 december 2022 was het bedrag aan langlopende verplichtingen voor de periode tot en met 2023 ruim € 31,3 miljoen. Voor de periode tot en met 2027 is dit € 73,3 miljoen.

De verplichting vanuit het geschil met Hofmans over een planschadevergoeding dat we hier in voorgaande jaren opgenomen hebben, is in 2022 afgewikkeld. Naar aanleiding van een tussenuitspraak van de rechtbank van 17 augustus 2017 hebben burgemeester en wethouders op 14 november 2017 besloten om een planschadevergoeding van € 109.200 toe te kennen aan Exploitatiemaatschappij “De Voorste Heide B.V.”.  Op 18 december 2019 heeft de rechtbank besloten om het beroep tegen het herstelbesluit ongegrond te verklaren. In een eerdere tussenuitspraak heeft de rechtbank er echter op gewezen dat haar einduitspraak niet tot een lagere tegemoetkoming kan leiden dan € 109.200,-. Hofmans heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank van 18 december 2019.  De Raad van State heeft dit beroep in 2022 ongegrond verklaard. Hiermee heeft Hofmans recht op de eerder vastgestelde planschadevergoeding van € 109.200 (exclusief wettelijke rente). Dit is in deze jaarrekening als verplichting verwerkt.

Eigen bijdrage op grond van de Wmo

Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de Wmo een bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. De informatie van het CAK (om privacyredenen beperkt) is ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op grond van de Wmo geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat gemeenten geen zekerheden over de omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen verkrijgen.

Er hebben zich in 2022 geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die invloed hebben op de jaarcijfers 2022 die niet verwerkt zijn.