Programma 2. Werk, inkomen en onderwijs

We hebben lagere kosten van € 343.000 en hogere opbrengsten van € 60.000. Per saldo hebben we een voordeel van € 0,4 miljoen. Dit heeft een aantal oorzaken:
- lagere kosten peuteropvang: € 210.000. We zien structurele lagere kosten voor peuteropvang doordat er minder gebruik van wordt gemaakt door landelijk beleid ten aanzien van toeslagen die via het rijk lopen.
- Lagere kosten personele inzet lokaal onderwijsbeleid: € 110.000 (zie ook onderstaande toelichting over het nationaal programma onderwijs (NPO).
- Diverse kleinere voordelen op het gebied van regionaal bureau leerplicht en onderwijsachterstandenbeleid.

De kosten en opbrengsten voor het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) zijn beide lager dan begroot (circa 0,6 miljoen). De NPO gelden zijn extra rijksmiddelen om opgelopen leerachterstanden in verband met COVID-19 weg te werken. De regeling is met 2 jaar verlengd waardoor de middelen t/m 2025 kunnen worden ingezet. De niet bestede gelden kunnen we doorschuiven naar 2023/2024/2025. De gemeente is met opvang en onderwijs organisaties in gesprek om voor de komende jaren nadere doelen en bestedingen te bepalen.

In het kader van het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) zijn de kosten en opbrengsten ongeveer € 600.000 hoger dan verwacht. We hebben hiervoor een hogere rijksbijdrage ontvangen. Het restant budget van circa € 1,8 miljoen over de afgelopen jaren is "gereserveerd". Van dit bedrag blijft circa € 1.6 miljoen de komende jaren beschikbaar voor OAB (50% van subsidiebedrag 2022).

We zien hogere kosten van € 355.000 en hogere opbrengsten van € 0,9 miljoen. Dit geeft per saldo een voordeel van € 0,5 miljoen. Dit heeft een aantal oorzaken:
- Lagere kosten tijdelijke huisvesting JFK school/de Korenaar: € 0,4 miljoen. We hadden rekening gehouden met een jaar aan kosten ter hoogte van € 565.000, terwijl die pas later in het jaar startten. Dit geld zouden we onttrekken uit reserves. Dit hebben we nu niet gedaan.
- Er is een ruime overschrijding in de kosten ontstaan door een brandschade bij de JFK school (€ 640.000). Deze kosten worden gecompenseerd door hogere inkomsten door een uitkering van de verzekering.
- Binnen verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed hebben we een voordeel van € 40.000.
- De realisatie van het niet-planmatig onderhoud is lager (voordeel van € 156.000), omdat we uitgingen dat de afwerking van het dossier Fonkeling zuiderlicht (horizonscholen) in 2022 zou plaatsvinden. Dit wordt 2023. Dit bedrag is daarom ook niet onttrokken uit de reserve IVB.
- We hebben een nadeel van € 96.000 omdat we de boekwaarde van het Hooghuis Ravenstein nog niet is ingebracht in de (toekomstige) grondexploitatie. In de begroting was al rekening gehouden met lagere investeringslasten, maar omdat de boekwaarde nog niet is overgebracht is er nog geen voordeel.

We hebben € 1,1 miljoen aan lagere kosten en € 377.000 aan lagere opbrengsten. Per saldo geeft dit een voordeel van € 0,7 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door:
- lagere kosten leefgelden Oekraïense vluchtelingen: € 0,4 miljoen. We hebben dit bedrag daardoor ook minder onttrokken uit de reserve Vluchtelingen.
- lagere kosten en lagere opbrengsten specifieke uitkering (SPUK) voor inburgeringsvoorzieningen: € 0,4 miljoen. Hiervoor geldt een reserveringsregeling. Dat houdt in dat we de niet-bestede rijksmiddelen mogen meenemen naar het volgende kalenderjaar.
- Lagere kosten van € 0,2 miljoen omdat we in de septembercirculaire 2022 deze gelden hebben ontvangen voor maatschappelijk begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden. Het betreft een afrekening, waarvoor de kosten in het verleden zijn gemaakt.
- Lagere kosten participatiebudget: € 99.000. Dit is 3,5% van het budget (van € 2,8 miljoen). In 2022 is het bijstandsbestand verder gedaald door lagere instroom en succesvolle bemiddeling. Door het dalende bestand zijn er iets minder re-integratie middelen ingekocht.

We hebben lagere kosten van € 217.000. We hebben in 2022 € 129.000 minder kosten gemaakt dan begroot voor ons minimabeleid Meedoen is belangrijk. In 2022 hebben we veel mensen bereikt. De uitgaven voor schoolkosten en sociale en culturele activiteiten zijn gestegen ten opzichte van 2021, maar minder hard dan we na COVID-19 hadden verwacht. Vanaf 2023 verwachten we dat de kosten voor minimabeleid gaan stijgen als gevolg van de gestegen prijzen en vanwege de energiecrisis.
Daarnaast hebben we lagere kosten van € 81.000 als gevolg van minder aanvragen voor subsidies en minder uitgaven aan nieuwe projecten omdat we aan de vooravond staan van nieuw beleid. Daarnaast hebben we in 2022 veel ingezet op incidentele acties zoals energie- en studietoeslag en wijzigingen in de Participatiewet waarvoor extra middelen ontvangen zijn vanuit het Rijk. In het hoofdstuk Resultaatbestemmingen stellen we voor om het restant bedrag over te hevelen naar 2023.

We hebben een voordeel van € 1,4 miljoen bij inkomensregelingen. Dit bestaat uit € 1,2 miljoen aan lagere kosten en € 0,2 miljoen aan hogere opbrengsten. Dit voordeel wordt vooral veroorzaakt door:
- Lagere kosten bijstandsuitkeringen: € 880.000. In de afgelopen programmabegroting zagen we al dat we in 2022 BUIG budget zouden overhouden als gevolg van een hogere daling van het bijstandsbestand dan geprognosticeerd. We hadden hiervoor een positief risico gemeld van € 562.500 (75% kans op een voordeel tussen € 500.000 - € 1.000.000). Het eindresultaat op de BUIG komt uit op een overschot van € 880.000. Dit is 3,3% van het BUIG budget (van € 27 miljoen). Belangrijke redenen hiervan zijn:
o het bijstandsbestand harder is gedaald dan begroot en het gemiddeld uitkeringsbedrag in werkelijkheid lager is dan begroot. Hierdoor houden we budget (€ 637.000) over.
o we financiële ruimte in de begroting hadden (het definitieve BUIG budget was € 725.000 hoger dan de begrote lasten).
o we meer kosten hebben gemaakt aan loonkostensubsidie dan begroot (€ 241.000).
o we kosten voor verhoging van de voorziening dubieuze debiteuren hebben gemaakt die niet begroot waren (€ 335.000).
- Lagere kosten bijzondere bijstand: € 0,4 miljoen doordat we in 2022 minder hebben uitgegeven aan de eenmalige energietoeslag. De toekenning van de toeslag 2022 loopt door tot februari 2023. In 2023 betalen we dus nog energietoeslag over 2022 uit. Het geld wat we niet hebben uitgegeven in 2022 onttrekken we in 2022 ook niet uit de reserve Participatiebevordering. Deze onttrekking schuift ook door naar 2023.
- Hogere inkomsten door de TOZO regeling van € 72.000. In de jaarrekening van 2020 en 2021 hebben we een inschatting gemaakt van de nog terug te betalen TOZO middelen aan het Rijk. In 2022 hebben we de eindafrekening ontvangen van TOZO 2020 en een voorlopige afrekening van TOZO 2021. Hieruit bleek dat we minder terug hoefden te betalen dan we hadden ingeschat. Dit veroorzaakt het positieve resultaat in 2022.